Liceum zakończenie

Drogi E.

Wracam pamięcią do egzaminów ustnych. To było 45 lat temu, ale pewne rzeczy pamięta się dosyć dobrze.

Mieliśmy dość czasu do przygotowanie się do egzaminów ustnych. Do historii przygotowałam się opracowując każdy z tematów wskazanych przez profesorkę na kółku historycznym – zapisałam cały zeszyt drobnym maczkiem, każdy temat na osobnej kartce. Pisanie pomagało mi w zapamiętaniu dat i faktów, a od czasu przeczytania w wieku 10 lat „Pana Wołodyjowskiego”

historia bardzo mnie interesowała. Czytałam mnóstwo powieści i opowiadań z dawnych czasów i porównywałam fikcję z faktami. Czytałam też książki popularnonaukowe, wszystko, co wpadło mi w ręce. Historia była też obecna na lekcjach polskiego, bo omawianie każdego okresu rozpoczynało się od rysu historycznego. Wiadomo, że trudno nauczyć się wszystkiego, ale do tego egzaminu solidnie się przygotowałam.

W komisji egzaminacyjnej była nasza profesorka historii i dwie inne osoby – już nie pamiętam, kto. Wchodziło się do sali i losowało z kilku zestawów jeden zestaw pytań składający się z trzech tematów. Było kilka minut na przygotowanie odpowiedzi – w tym czasie odpowiadała osoba, która wcześniej wchodziła do sali. Swoich pytań nie pamiętam, na pewno jedno dotyczyło okresu po powstaniu styczniowym, czyli koniec XIX wieku. W pewnym momencie dostałam dodatkowe pytanie : -Jakich znasz poetów z tego okresu? Pytanie było łatwe, bo w tym okresie przeważały wielkie powieści, opowiadania, nowele, krótko mówiąc dominowała proza. Jedynym naprawdę wielkim i znanym poetą był Adm Asnyk. Lubiłam jego wiersze, zresztą niektóre są aktualne do dziś. W tej chwili szczególnie odczuwam „Daremne żale, próżny trud, bezsilne złorzeczenia, przeżytych kształtów żaden cud nie wróci do istnienia”. Patrząc znowu na to, co dzieje się w nauce powtarzam sobie „Historyczna nowa szkoła swą metodę nauk ścisłą, sprowadzoną prosto z Niemiec

rozpowszechnia ponad Wisłą i zdobywszy pogląd świeży, nowym łokciem dzieje mierzy…”. Historia to odnajdywanie analogii między czasem obecnym a przeszłością….

W każdym razie szersze spojrzenie na epokę zaowocowało bardzo dobrą oceną.

Ostatnim egzaminem mojej matury była matematyka, zdawana indywidualnie przed komisją. Matematykę zdawało więcej osób, ale nie pamiętam, kto był przede mną i za mną. Jednocześnie w sali były dwie osoby – zdająca i przygotowująca się. W komisji były trzy osoby, z tego dwoje „naszych” matematyków – pan Roman i pani Urszula. Wylosowałam zadania, usiadłam w ławce i spojrzałam. Pierwsze było równanie wykładnicze, drugiego nie pamiętam – chyba jakiś wielomian, czy nierówność, trzecia – definicja pojęcia „różniczka”. Osoba przede mną odpowiedziała dość szybko, więc czasu na przygotowanie nie było za dużo, zostałam wezwana do tablicy – przed komisję. Drugie zadanie rozwiązałam szybko, przeszłam do definicji różniczki i tu czarna dziura – pamiętałam wszystko z wyjątkiem nazwy „iloraz różnicowy”. Zapisałam na tablicy ułamek, wyjaśniłam znaczenie poszczególnych elementów, ale pani Urszula zapytała -Co to jest? Zrobiłam baranią minę – Zapomniałam nazwy… – Czy chodziło ci o iloraz różnicowy? – Olśniło mnie – Tak, to miałam na myśli. Przeszłam do trzeciego , czyli pierwszego na liście zadania. Pani Urszula mruknęła do pana Romana – Ciekawe, dlaczego zostawiła to na koniec?

Aby to wyjaśnić, muszę wrócić lat wcześniejszych. Jak już pisałam, wprowadzenie do analizy matematycznej znalazło się w programie wcześniej na wniosek „fizyków”, którzy nie wyobrażali sobie przekazania pewnych tematów bez tego aparatu matematycznego. Zajęliśmy się szeregami, granicami funkcji, przeszliśmy do logarytmu naturalnego i gdzieś po drodze wspomniało się o logarytmach, ich ogólnych wzorach, ale zadań i ćwiczeń chyba nie robiliśmy wcale – a może na jedynych zajęciach na ten temat byłam chora? – w każdym razie w życiu nie rozwiązałam żadnego równania wykładniczego.

Zapisałam zadanie na tablicy i przyjrzałam mu się. Z ust pana Romana padło pytanie – I co teraz powinnaś zrobić? – zlogarytmować obie strony… – To zrób to. Zrobiłam. Co dalej – Powiedziałam. Doszłam do momentu, w którym już poczułam się pewnie. – Jaka jest dziedzina funkcji ? – padło pytanie. Odpowiedziałam, Profesor zadawał tak pytania, że wyciągnął ze mnie całą wiedzę, i do dziś twierdzę, że moja bardzo dobra ocena z matematyki to częściowo jego zasługa.

Tym mocnym akcentem zakończyłam naukę w liceum, ale nie zakończyłam nauki tej wiosny i lata, bo przede mną były jeszcze egzaminy na studia. Wtedy matura była warunkiem koniecznym, ale nie wystarczającym do tego, by zostać studentem. Przed egzaminami na studia czekała nas jednak o wiele przyjemniejsza impreza, jaką był bal maturalny.

Trochę już wspominałam o tym balu wcześniej, ale teraz jeszcze raz od początku. Kiedy myślę o moim balu orientuję się, jak zmieniły się czasy i my z nimi. Teraz przygotowania do takiego wydarzenia, jak studniówka zajmują o wiele więcej czasu – i pieniędzy. Odpowiednio uroczysta kreacja, makijaż, fryzura – ja byłam wychowywania bardzo skromnie i od dziecka nauczona liczyć się z pieniędzmi. Może, gdybym zwróciła się do rodziców kupiliby mi sukienkę, o ile można by taką dostać w sklepie. Nie było takiej komercji i kreacje pojawiały się w sklepach co najwyżej na początku karnawału i odpowiednio drogie. Nie byłam też przyzwyczajona do wyciągania rąk do nikogo. Postanowiłam uszyć sobie suknię. Kupiłam materiał, ale nie miałam pomysłu i to, co wydawało się bardzo łatwe zajęło mi o wiele więcej czasu niż liczyłam. Poza tym znałam podstawy kroju i szycia, ale nie miałam wprawy. Uszyłam długą spódnicę, podstawę górnej części i… okazało się, że zabraknie mi materiału. Bal był w sobotę wieczorem, a ja w sobotę rano maszerowałam do sklepu po coś na rękawy. Udało mi się kupić piękną białą koronkę, skroić rękawy, ale zawsze miałam problemy z ich wszywaniem, a tu czas się kończył. Na szczęście

mama widząc mój problem zobowiązała się dokończyć szycie. Włożyłam białą bluzkę i niebieską spódnicę i pojechałam do szkoły. Pierwszą częścią spotkania było wręczenie świadectw. Świadectwa maturalne otrzymaliśmy tylko do wglądu, bo zaraz potem wędrowały do teczek z pozostałymi dokumentami wymaganymi na określony kierunek studiów i szkoła wysyłała je do odpowiednich uczelni. Jak z tego wynika, można było zdawać tylko na jedną uczelnię, jeśli się nie zdało, a gdzieś były jeszcze wolne miejsca drugi nabór był we wrześniu.

Tak więc w stroju „uczniowskim” otrzymałam świadectwo i tak też wyglądam na fotografiach robionych na sali. Po obejrzeniu świadectw i zrobieniu zdjęć rozpoczął się bal. Na tym balu pierwszy raz oficjalnie pojawił się alkohol, ale tylko w postaci lampki szampana. Przy tej lampce toczyły się luźne rozmowy z nauczycielami. Z mniejszym dystansem, ale z pełnym szacunkiem. Pamiętam, jak rozmawiałam z panią Teresą o tym, że ocenianie prac maturalnych musi być bardzo trudne – w krótkim czasie przeczytać i ocenić tak różne prace. Powiedziała, że najpierw stara się ocenić zgodność z tematem, sprawdzić, jakie fragmenty literatury zostały wykorzystane i jak maturzysta podchodzi do tematu. Stara się „wyciągnąć” wszystkie pozytywne rzeczy z pracy ucznia. Uczyła nas przez cztery lata, więc znaliśmy wymagania i zasady pisania wypracowań maturalnych. Z matematykami rozmowy toczyły się na różne tematy, zawsze ciekawe. Pani wychowawczyni zachęcała chłopców do zapraszania do tańca dziewczyn z innych klas, ale wielu było takich, którzy nie pasjonowali się tańcem.

Po jakieś godzinie od rozpoczęcia tańców przyjechali moi rodzice – tato z mamą na motorowerze /tylko taki pojazd posiadaliśmy/ przywieźli suknię wykończoną przez mamę. Przebrałam się i wzbudziła pewne zainteresowanie. Trochę mi było przykro, gdy zobaczyłam minę koleżanki, która też była na balu w stroju szkolnym i raczej nie ucieszyła się na mój widok. Według mnie wyglądała świetnie w białej bluzce i granatowej spódnicy z pęczkiem sztucznych fiołków przy kołnierzu. Poza tym była wysoka i szczupła w odróżnieniu ode mnie.

Tymczasem w szatni… . Byliśmy młodzi i prawem młodości jest trochę szaleć. Mimo wszystko byliśmy dobrze wychowani, albo wtedy były zupełnie inne metody wychowania. W każdym razie jedynym wyskokiem jaki pamiętam była butelka winiaku marki „Stock”, którą ktoś przyniósł i chłopcy w szatni raczyli się po kieliszeczku – więcej na tyle osób by nie starczyło.

Po tym kieliszeczku Jasio siedział w szatni na taborecie i powtarzał każdemu, kto wchodził – „Jestem zalany w sztok…” Na rozmowach i tańcach upłynęła prawie cała noc. Bawiłam się świetnie dzięki Frankowi, jak to już opisywałam. Nad ranem opuszczałam ostatni raz mury szkoły. W niedzielę rano nie było jak dostać się do domu. Powędrowałam wzdłuż trasy tramwajowej i w długiej sukni i narzuconej na nią kurtce poszłam na pierwszą mszę św. w kościele na Załężu. Potem tramwajem wróciłam do domu by odespać nockę, choć w głowie długo jeszcze wirowały mi dźwięki muzyki.